De stoere gevechtsdans met stampende laarzen van De Châtel is een must-see ★★★★

Een balletklassieker als Zwanenmeer wordt 150 jaar na de première nog steeds gedanst, maar moderne dansklassiekers liggen nogal eens te verstoffen in de ballet­archieven. Zeker als het gaat om werk van eigen bodem.

Gelukkig komt ouder werk van Krisztina de Châtel nog weleens voorbij, dankzij haar eigen stichting De Châtel sur Place van waaruit de 76-jarige choreografe haar eigen repertoire beheert én jong talent stimuleert. Zo zijn de afgelopen jaren sleutelwerken als ‘Thron’ (1984) en ‘Föld’ (1985) hernomen met een nieuwe generatie dansers. Dat leidde tot succesvolle tournees, maar het voelde ook wat incidenteel en uit de context getrokken.

De herneming van ‘Pulse’ uit 2007 is een must-see voor oud en nieuw publiek. Een grandioos stuk, twaalf jaar later misschien wel nog beter. De Châtels titel ‘koningin van de minimale dans’ doet haar tekort als je deze repetitieve groepsdans van drie mannen en twee vrouwen ziet, want juist de expressieve finesse op piano-etudes van György Ligeti is weergaloos. De pianoklanken drijven de gebeeldhouwde danspatronen aan. Daarin zien we verzet en veerkracht, tekenend voor de choreografe, alsof er tegen een denkbeeldige oerkracht wordt opgebokst: stoere gevechtsdans met stampende laarzen, de armen strijdvaardig in de lucht. Voorwaarts mars.

Muziek als maniakale drijfkracht
De muziek als maniakale drijfkracht staat ook centraal in ‘Labour of Love’ van de jonge choreografe Audrey Apers, dat naast ‘Pulse’ is geprogrammeerd. Apers is afkomstig uit het talentontwikkelingsprogramma van SALLY Dansgezelschap Maastricht. Ook zij gaat in dialoog met de muziek, letterlijk zelfs, met de op het podium aanwezige Jan Deboom achter een installatie van keyboards. In Apers’ repetitieve dansbewegingen zie je de erfenis van De Châtel terug met een expressieve geladenheid die nooit klef of over de top is, maar vooral power uitstraalt.

Daarvan zien we het wonder in het mannenduet ‘Thirteen Images From the Dark Land’ dat danskanon De Châtel in 2017 voor SALLY maakte. In de halfnaakte danserslichamen van Ivan Montis en Pedro Ricardo Henry komt een palet aan emoties voorbij. Vrijgevochten en weerbarstig in De Châtels gebeitelde vormvastheid, voortgestuwd door de krassende compositie ‘Black Angels’ van George Crumb. Hier heerst intimiteit, verlangen, eenzaamheid, broederschap. Met dwarse ‘cavia-loopjes’ als uitroeptekens.