Ensemble 88 stuurt dansers met mathematische precisie
Een première en twee reprises: dat biedt de dansavond [Im]Pulse door Krisztina de Châtel en Sally Dansgezelschap Maastricht, muzikaal begeleid door Ensemble 88, ook afkomstig uit Maastricht. Het gevarieerde aanbod weerspiegelt enkele interessante ontwikkelingen in de Nederlandse dans. Pulse ging in 2007 in première en Thirteen Images From The Dark Land tien jaar later, beide sterk vernieuwende choreografieën van De Châtel die niets van hun gloed verloren hebben. Labour of Love van Audrey Apers komt voort uit Sally’s Danslab.
Om met deze première te beginnen: Labour of Love is indrukwekkend, vooral dankzij het samenspel tussen choreograaf en performer Audrey Apers en muzikaal performer Jan Deboom op compositie van Deboom en Michiel De Malsche. Over de vloer is een rechthoekig wit zeil gespannen. Apers loopt er eerst omheen en daarna opeens kriskras overheen. Elke aanraking van haar voeten doet een elektronische klank ontstaan, en zo gaat bewegingsritme gelijk op met muzikaal ritme. Dat witte vlak is haar territorium, haar speelvloer die ze bewaakt, waarop ze danst in een choreografie die steeds onstuimiger, heftiger en wervelender wordt. Ze knipt met haar vingers telkens als ze de hoogte in springt, wat haar dansante sprongen een prachtig accent geeft.
Op de achterzijde verschijnen teksten die de suggestie wekken dat Deboom en Apers die als dialoog uitspreken. Erg mooi is de zin aan het slot over de liefde voor ‘blue black velvet’. Dat is de plek van het dansen zelf, de zwarte blauwfluwelen plaats op het podium waar Apers met energie en kracht danst. Ze strekt haar lichaam, maakt het weer klein en strekt het opnieuw, en daardoor lijkt het werkelijk dat ze hoog boven zichzelf uitstijgt.
De beide reprises van Krisztina de Châtel laten zien dat zij nog altijd inspiratiebron is, voor iemand als Apers bijvoorbeeld. In Pulse dansen zes dansers op pianomuziek van György Ligeti, Études pour piano. De bijna bezeten mathematische precisie van deze compositie sluit moeiteloos aan bij de even mathematische precisie en hartstochtelijk minimalisme van De Châtels dansoeuvre. De dansers zijn in stijlvolle broekrokken gekleed, ontworpen door mode-icoon Aziz. Ze vormen groepen die samendrommen en dan weer uit elkaar vallen in eenzame individuen. Het is prachtig om te zien hoe zij de muziek van Ligeti bijna opzuigen en zich fysiek eigen maken: ze dansen de explosieve ritmiek en de melodielijnen.
Ook in Thirteen Images From The Dark Land (2017) van De Châtel is van een ongekende minimalistische schoonheid. In het openingsbeeld zijn beide dansers versmolten tot één geheel. Ze maken zich langzaam van elkaar los, als een geboorte. Ze zijn verstrengeld en ontwarren zich. In het krachtige en masculiene duet dat erop volgt, vormt dit verstrengelen de leidraad. De livemuziek door Ensemble 88 met violen, altviool en cello maakt van de avantgarde-compositie van de Amerikaan Georg Crumb een soms snerpende, ijle en meeslepende begeleiding. Heftige pizzicato’s jagen de performers op, intieme glissando’s dagen hen uit tot vertraagde passen.
Thirteen Images... staat bekend als het eerste werk van De Châtel waarin het fysieke menselijke contact zo centraal staat. Die betekenis heeft het twee jaar later nog steeds. [Im]Pulse is een dansavontuur vol expressie, van het bezwerende Labour of Love tot het beheerste en tegelijk onbesuisd-grootse Pulse. En met Thirteen Images From The Dark Land boort De Chatel nieuwe lagen in haar werk aan: hoe twee dansers als het waren één danslichaam vormen.
Kester Freriks - 1 oktober 2019 @ Theaterkrant